Zabezpieczanie wykopów jest niezbędne, żeby umożliwić roboty w wykopach oraz zapewnić bezpieczeństwo pracownikom. Podczas dokonywania wyboru trzeba uwzględnić głębokość wykopu, rodzaj gruntu czy nawet specyfikę otoczenia budowy. W wielu przypadkach właściwym wyjściem jest szalunek słupowy: dlaczego i jakie są zasady jego stosowania? Więcej informacji umieściliśmy w tym artykule.
Najprościej mówiąc, szalunek słupowy składa się z montowanych osobno słupów i płyt. Oczywiście na rynku dostępne są różne rodzaje tego typu szalunków, co pozwala jeszcze lepiej dopasować je do konkretnych wykopów. Można wyróżnić takie szalunki słupowe:
Można je wykorzystywać zarówno do długich wykopów liniowych, jak i mniejszych, punktowych. Sprawdzają się również jako miejscowy szalunek słupa i różnych tego typu obiektów.
Montaż tego typu systemów jest dwuetapowy, ponieważ osobno instaluje się słupy i płyty. Chociaż jest on bardziej skomplikowany, szalunki słupowe są praktyczne i mniej czasochłonne przy wykopach o dużej głębokości (powyżej 4 metrów). Wynika to między innymi z różnicy w wadze używanej koparki. Na takiej głębokości, do wyciągnięcia boksu, który trzeba montować i wyjmować w całości, niezbędna jest koparka o wadze nawet 20 ton. W przypadku szalunków słupowych, gdzie kolejne elementy montuje się oddzielnie, jest to mniejszy problem, dlatego można użyć lżejszej koparki. W całości konstrukcja słupowa waży więcej, ale nie montuje się jej w całości. Dzięki temu jej zastosowanie jest opłacalne, przede wszystkim przy głębokich wykopach.
Przy dość płytkich wykopach o głębokości 3,9 metra najpopularniejszym rozwiązaniem są szalunki typu boks. Na większej głębokości parcie gruntu jest jednak na tyle duże, że ich zagłębianie oraz wyciąganie staje się utrudnione. Może to prowadzić do uszkodzeń krawędzi płyt i rozpór, co niestety odbija się również na jakości szalowania. Konieczność zastosowania ciężkich koparek też ma swoje minusy, ponieważ powoduje zniszczenia terenu otaczającego wykop. Zastąpienie boksów szalunkami słupowymi pozwala uniknąć tych problemów, ponieważ to bardziej ekonomiczne i praktyczne rozwiązanie.
Bardziej złożona konstrukcja wpływa przede wszystkim na montaż i demontaż szalunków słupowych. Pierwszym krokiem jest scalenie części składowych rozpór. Niezbędne są tutaj oryginalne śruby, za pomocą których wykonuje się połączenia kołnierzowe. Po równomiernym dokręceniu, dla pewności wykorzystuje się klucz dynamometryczny.
Kolejnym krokiem jest łączenie słupów z rozporami. W zależności od konstrukcji, jest to jedna lub dwie rozpory. Należy umieszczać je w prowadnicach, a następnie łączyć za pomocą sworzni i zawleczek. Następnie połączone w ten sposób słupy są umieszczane w gruncie. Zazwyczaj wykorzystuje się tutaj koparki lub rzadziej żurawia samojezdnego. Bardzo ważne jest równomierne zagłębianie słupów z każdej pary, aby uniknąć zbyt dużego nachylenia rozpory.
Dopiero po ustawieniu pary słupów, można przejść do montażu płyt. Są wprowadzane w prowadnice słupów, konieczne jest też mierzenie ich rozstawu. Konieczne jest ich stopniowe zagłębianie, ponieważ gwałtowne uderzenia mogą prowadzić do uszkodzeń. Następnie można zagłębić kolejną parę słupów, dzięki czemu szalunek jest już kompletny. Wtedy możliwe jest już bezpieczne wybranie gruntu znajdującego się wewnątrz szalunku. Koparka wciąż nie jest w stanie wykonać tego zadania w 100%, dlatego konieczne jest ręczne uzupełnienie jej pracy.
W naszej ofercie dostępne są różnego rodzaju szalunki, grodzice czy larseny plastikowe. Nawet jeśli zostały one odpowiednio dobrane do głębokości, szerokości i lokalizacji wykopu, wciąż mogą pojawiać się problemy, które należy rozwiązać. Może zdarzyć się np. że szalunek słupowy będzie się osuwał w głąb gruntu.W takim przypadku trzeba bardziej zagłębić płyty. Szczeliny za płytami należy wypełnić sypkim gruntem, w miarę możliwości zbliżonym do gruntu rodzimego. Pozwala to uniknąć nierównomiernego zapadania się przęsła, co uniemożliwia dalsze prowadzenie robót.
Właściwa technika jest konieczna również podczas wyjmowania szalunków. Częstym błędem jest odkładanie zasypywania wykopu na później. Tymczasem dobrą praktyką jest jednoczesne wyciąganie płyt i zasypywanie wykopu. Konieczne jest też zastosowanie się do prostej zasady na temat demontażu szalunków. W trakcie wyciągania obudowy nie można usuwać rozpór. Oprócz tego, przed wyjmowaniem obudowy, konieczne jest częściowe zasypanie dna wykopu.
Szalunki słupowe bardzo dobrze sprawdzają się przy głębokich wykopach, ale konieczne jest zastosowanie właściwych technik podczas montażu i demontażu. Dobre praktyki pozwalają zachować bezpieczeństwo oraz uniknąć poważnych zniszczeń w okolicy prowadzonych robót.